Dizel araçlar ekonomik olduklarından benzinle çalışan makineleri tercih ediliyorlar.

Otobüsler, kamyonlar, otomobiller, trenler, traktörler, gemiler, jeneratörler. ve endüstride, tarımda kullanılan pek çok aracın. dizel motoru var.

Dizel egzozu hava kirliliğinin de önemli nedenlerinden biri ve başta astım, KOAH ile bronşit ve zatürree gibi solunum yolları enfeksiyonları olmak üzere kalp ve damar hastalıkları için risk faktörü. Göz tahrişi, baş ağrısı, astım krizlerine de yol açabilir.

DİZEL EGZOZUNDA NELER VAR ?

Bu araçlardan soluduğumuz havaya karışan egzoz dumanında, partiküller (kurum) ve gazlar olmak üzere iki farklı türde sağlığa zararlı pek çok madde vardır.

0.1-0.5 mikron çapındaki partiküller, ortasında karbon bulunan, ağır metalleri ve organik bileşikleri emmek için ideal geniş yüzeylere sahip taneciklerdir. Egzozun gaz kısmında ise karbon dioksit, karbon monoksit, azot oksitleri, kükürt dioksit ve hidrokarbonlar bulunur.

YOĞUN TRAFİK

Egzoza maruz kalmanın yoğunluğu ve süresi bazı mesleklerde çok fazladır. Kamyon sürücüleri, köprü ve tünel çalışanları, madenciler, vinç operatörleri, demiryolu ve gemi yapımında çalışanlar, garaj işçileri. en çok egzoz soluyan kişilerdir. Bu meslekler dışında, yoğun trafiğin içinde olanlar ve otoyolların yakınlarında oturanlar da fazla egzoz solurlar.

DİZEL KANSER YAPAR MI?

Uluslararası Kanser Araştırma Merkezi, 1989' da dizel egzoz emisyonlarının insanlar için muhtemel kanserojenlerden olduğuna karar vermiştir. Amerika' da hava kirliliğine bağlı kanser riskinin %70' inden fazlasından tek başına dizel egzozunun sorumlu olduğu ve yılda 125 bin insanın bu nedenle kansere yakalandıkları hesaplanmaktadır. Dizel egzozunda arsenik, nikel, benzen, formaldehit ve poliaromatik hidrokarbonlar . gibi kanser yapıcı özellikleri olduğu bilinen pek çok madde vardır.

Meslekleri gereği dizel egzozu soluyanlarda akciğer kanseri riskinin arttığı birçok araştırma ile gösterilmiştir.

Dizel egzozuna maruz kalan 55 bin demiryolu işçisi üzerinde yapılan bir araştırmada, 20 yıldan fazla egzoza maruz kalanlarda akciğer kanseri riski 1.72 oranında fazla bulunmuştur.

500 bin Amerikan erkeğini kapsayan bir başka araştırmada da, demiryolu işçileri, ağır iş makinesi operatörleri, madenciler ve kamyon şoförleri. gibi uzun süre ve yoğun olarak egzoz soluyan kişilerde akciğer kanserine bağlı ölümler, egzoza maruz kalmayan mesleklere göre çok fazla bulunmuştur.

Dizel egzozunun fare, tavşan, kobay. gibi hayvanlar üzerinde yapılan birçok çalışmada kanserojen etkisi olduğu gösterilmiştir.

Dizel egzozunun akciğer kadar olmasa da gırtlak, pankreas, böbrek ve özellikle de mesane kanseri riskini artırabileceğine dair veriler de mevcuttur.

ÖNLEMLER

Yerleşim yerleri yoğun trafiğin ve otoyolların mümkün olduğu kadar uzağında olmalıdır.

Dizel araçlar yerine elektrik, doğalgaz veya propanla çalışan araçlar tercih edilmelidir. Soyadan elde edilen biyodizel de bir alternatif olabilir. Kükürt oranı düşük yakıtlar ve partikülleri tutan filtreler kullanılmalıdır.

Meslekleri gereği yoğun olarak egzoza maruz kalan işçilerin korunmasında işyerlerinin iyi havalanması çok önemlidir.. İşten sonra elbiselerin değiştirilmesi, ellerin düzenli olarak yıkanması, yiyeceklerin dumandan uzak tutulması gerekir.

Özellikle dizel öğrenci servis araçları daha temiz yakıtları kullanan araçlarla bir an önce değiştirilmelidir. Bu araçların boşta çalışmamalarına, okulun uzağına park edilmelerine özen gösterilmelidir.

Motoru çalışan otobüslerin öğrencileri beklerken arka arkaya dizilmeleri önlenmelidir.